αληθεια

αληθεια

Παρασκευή 31 Οκτωβρίου 2014

Χρειάζονται τα ψέματα;



Το ψέμα και η υποκρισία αποτελούν τη βάση του ανθρώπινου πολιτισμού!
Χωρίς αυτά θα ήταν αδύνατη ακόμα και η καθημερινή ζωή όπως τη γνωρίζουμε…
Φανταστείτε, για παράδειγμα, να λέγατε στην εργασία σας αυτά που πραγματικά πιστεύατε για τους προϊσταμένους και τους συναδέλφους σας!
Θα περνάγατε την μέρα σας με καυγάδες, θα πληγώνατε αγαπημένα σας πρόσωπα και την επόμενη θα ανακαλύπτατε πως οι περισσότεροι από αυτούς δεν θα είχαν την παραμικρή διάθεση να σας μιλήσουν!

Δευτέρα 27 Οκτωβρίου 2014

Πότε "σοβαρεύουν" οι άνθρωποι;

Ένας λόρδος κι ένας οδοκαθαριστής πέθαναν την ίδια μέρα και θάφτηκαν από τις οικογένειές τους ο ένας πλάι στον άλλον.
Ο λόρδος, μη ανεχόμενος τον συμφυρμό, ζητούσε επίμονα απ’ τον οδοκαθαριστή ν’ απομακρυνθεί λίγα μέτρα για να διατηρηθούν οι κοινωνικές αποστάσεις!
Κάποια στιγμή ο οδοκαθαριστής έχασε την υπομονή του και φώναξε: «Επιτέλους, αυτά τα καραγκιοζλίκια ας τ’ αφήσουμε για τους ζωντανούς! Εμείς τώρα είμαστε σοβαροί άνθρωποι, είμαστε πεθαμένοι!» …

Τετάρτη 22 Οκτωβρίου 2014

Εσείς πώς τα πάτε από δεισιδαιμονίες?

Ο Θεόφραστος στο βιβλίο του «Χαρακτήρες» και στο κεφάλαιο «δεισιδαίμονας» περιγράφει μια συνηθισμένη μέρα ενός αρχαίου Αθηναίου: 
«Το πρωί πηγαίνει να πλύνει τα χέρια του στην πηγή ενός ναού όπου το νερό, λένε, είναι πιο καθαρό και κάνει καλό. Έπειτα, βάζει στο στόμα του ένα δαφνόφυλλο για να εξασφαλίσει την εύνοια του Απόλλωνα.
Αν τη νύχτα κάποιο ποντίκι τρύπησε το σακίδιό του, αντί να πάει στον τσαγκάρη να του το επισκευάσει, πηγαίνει σε μάντη για να μάθει ποιος θεός τον πρόσβαλε και σε ποιον πρέπει να θυσιάσει.
Βαδίζοντας έξω από τα τείχη προσέχει να μην πατήσει ποτέ τις ταφόπετρες. Δεν ανέχεται τη θέα των κάρων που μεταφέρουν τα πτώματα κι αν, κατά τύχη, συναντήσει επιληπτικό ή τρελό, πανικοβάλλεται και φτύνει στον κόρφο του …».

Κυριακή 19 Οκτωβρίου 2014

Πλατωνικός έρωτας ή χριστιανική αγάπη;

Τον πλατωνικό έρωτα θα μπορούσαμε να τον ορίσουμε ως μια ανάταση ψυχής μέσα σε συνθήκες ιδανικής ομορφιάς. Ένα εξαιρετικό βίωμα, μια εμπειρία συγκλονιστική που σε καμιά περίπτωση δεν σταματά στην αισθησιακή σαρκική απόλαυση. Είναι μια αρμονία ψυχών που γεννά το υψηλό, το ονειρικό, το ιδανικό, το ιδεώδες.
Όμως, ο πλατωνικός έρωτας στο βάθος του είναι αριστοκρατικός! Στηρίζεται στην επιλογή ανάλογα με την αξία. Το αγαπημένο είναι ανώτερο του αγαπώντος. 
Αντίθετα, η χριστιανική αγάπη είναι μίμηση της αγάπης του Θεού προς τον άνθρωπο. Δεν βασίζεται στην κοινωνική σκοπιμότητα, την αλληλεγγύη, τους δεσμούς συγγένειας ή φιλίας. Ο πλησίον αγαπιέται όχι λόγω των αρετών ή της κοινωνικής του θέσης. Όσο, μάλιστα, πιο αδικαιολόγητη είναι η αγάπη (προς τον αμαρτωλό, τον εχθρό κλπ) τόσο είναι πιο αληθινή και άδολη.
Η αγάπη στρέφεται προς όλους, ο έρως ποτέ! Η χριστιανική ηθική βασίζεται στην ταπείνωση και στην παραίτηση απ' τη "δήθεν αξιοπρέπεια"! Η αρχαία ελληνική ηθική βασίζεται στην ατομική αξιοπρέπεια, στην εσωτερική αυτονομία και στην εξωτερική αυτάρκεια.
Ο 'Ερως υπακούει σε μια φυσική και λογική αναγκαιότητα. Το ωραίο δεν μπορείς παρά να το αγαπάς! Ο Έρως στρέφεται προς το ωραίο όπως το φυτό προς τον ήλιο. Η αγάπη όμως προς τον διπλανό μας είναι προσταγή "αντίθετη προς τη φύση"! Δεν είναι φυσικό και λογικό να αγαπάς κάποιον που έχεις σοβαρούς λόγους να μισείς...
Ο Πλάτων είναι κατά βάθος νομοθέτης. Σημασία γι' αυτόν έχει η επίτευξη του σκοπού του έρωτος, που είναι ο εμπλουτισμός και η βελτίωση του Εγώ! Συνεπώς, θα μπορούσε ο άνθρωπος ακόμη και να υποχρεωθεί να γίνει ηθικός. Ο Χριστός, όμως, είναι "αλιεύς ψυχών"! Έξω από την ελευθερία, χωρίς ελευθερία τίποτε δεν έχει ηθική αξία...

Τετάρτη 15 Οκτωβρίου 2014

Είναι ελάχιστα τα αναγκαία?

Ο Δημόκριτος είχε εμμονή με το μέτρο!
Ούτε να στερείσαι, έλεγε, ούτε και να κυνηγάς την υπεραφθονία.
Αρκέσου σε όσα έχεις. Μη ζηλεύεις τους άλλους.
Δεν είναι καλό ούτε κι η απόλυτη εγκράτεια. Απόλαυσε και την ηδονή με ρέγουλο.
Τήρησε το νόμο του μέτρου ακόμα και στη μάθηση: μην προσπαθείς να τα γνωρίσεις όλα...
Όλοι ξέρουμε το Δημόκριτο για την "ατομική" του θεωρία. Αλλά πολλοί λίγοι ξέρουν πως ο αρχαίος φίλος μας είχε αναπτύξει μια ολόκληρη ηθική φιλοσοφία.
Σκοπός της ζωής του ανθρώπου, έλεγε, είναι η ισορροπία, η ευτυχία, το γέλιο! 
Ο ίδιος προσπαθούσε να 'ναι πάντα με το χαμόγελο στα χείλη! Γι' αυτό και του κόλλησαν το παρατσούκλι "γελαδερός"!
Καμιά σχέση με τη χριστιανική διδασκαλία που μας προτρέπει σε διαρκή κλάψα για τις αμαρτίες μας, σε συνεχές πένθος, μνήμη θανάτου κι άλλες μαζοχιστικές αηδίες!. Ίσως γι' αυτό κι οι Χριστιανοί έκαιγαν τα βιβλία του, κι όχι γιατί τους ενοχλούσε δήθεν ο "υλισμός" του...
Το ύψιστο, λοιπόν, ιδεώδες του Δημόκριτου ήταν η ευτυχία κι η ευδαιμονία. Που όμως δεν είχε καμιά σχέση με τις υλικές απολαύσεις.
Όποιος κυνηγάει τις ηδονές, τα πλούτη και τη δόξα, έλεγε, χάνει το μέτρο, φεύγει το χαμόγελο απ' τα χείλη του, ζει στην αγωνία και στο άγχος, είναι δυστυχισμένος...
Ο Δημόκριτος μάς δίνει δυο πολύτιμες συμβουλές: α) να μοχθούμε μόνο για τα αναγκαία, και β) τα αναγκαία είναι ελάχιστα!

Κυριακή 12 Οκτωβρίου 2014

Είναι η αεργία "μητέρα κάθε κακίας" (και... κάθε βλακείας;)

Συμπόσιο σημαίνει δείπνο. Ο Αγάθωνας, θέλοντας να γιορτάσει τη νίκη του σε έναν τραγικό αγώνα προσκαλεί στο σπίτι του μια ομάδα φίλων κι αρχίζουν τη συζήτηση με θέμα τον έρωτα.
Πρώτος μιλάει ο Φαίδρος. Κατά τη γνώμη του ο έρωτας ειν’ ο ωραιότερους απ’ όλους τους Θεούς. Όποιος αγαπά είναι ευτυχέστερος απ’ όποιον αγαπιέται αφού μόνο αυτός διακατέχεται από τον Θεό.
Το λόγο στη συνέχεια παίρνει ο Παυσανίας:
«… Υπάρχουν δύο έρωτες: ο «ουράνιος», της Ουρανίας Αφροδίτης και ο «χυδαίος» της Πανδήμου Αφροδίτης. Οι άνθρωποι, κατά κανόνα, ασχολούνται με τον δεύτερο: κυνηγούν τις γυναίκες, ποθούν τα κορμιά τους πιο πολύ απ’ τις ψυχές τους … Αντίθετα, ο αληθινός εραστής, ο ουράνιος, προτιμά τους άντρες γιατί θαυμάζει την ισχυρότερη φύση τους και τη ζωηρότερη ευφυΐα τους!»
Αναγκαία επεξήγηση: οι άνθρωποι αυτοί δεν είχαν δουλέψει ποτέ στη ζωή τους...

Τετάρτη 8 Οκτωβρίου 2014

Απογευματινός καφές με τον Πλάτωνα...

Ο Πλάτωνας δεν συμπαθούσε καθόλου το εμπόριο και τα μεγάλα λιμάνια! Οι περιοχές που είναι γεμάτες με εμπόρους και μικροπωλητές, έλεγε, δημιουργούν άσχημες συνήθειες στις ψυχές των ανθρώπων.
Ενώ ο γεωργός παράγει ίσα-ίσα όσα έχει ανάγκη ή, το πολύ, όσα χρειάζεται για να κάνει ανταλλαγή προϊόντων, ο έμπορος άλλο δεν κάνει παρά να αρπάζει χρήματα. Αυτό κάνει τους πολίτες δύσπιστους κι εχθρικούς μεταξύ τους και με τον υπόλοιπο κόσμο!
Τα προϊόντα της γης, επειδή είναι αναλώσιμα, αντίκεινται στη συσσώρευση ενώ το χρήμα προσφέρεται για διατήρηση και προξενεί αίσθηση ανικανοποίητου και δυστυχίας…
Ο Πλάτωνας φτάνει, μάλιστα, στο σημείο να προσδιορίσει την ιδανική απόσταση μιας πόλης από τη θάλασσα στα δεκατέσσερα χιλιόμετρα και εξακόσια μέτρα!
Πώς κατέληξε σ’ αυτό το συμπέρασμα … κανείς δεν κατάλαβε!

Κυριακή 5 Οκτωβρίου 2014

Πώς οι θρησκείες καταστρέφουν τις ζωές μας...

Τα σύνορα επιστήμης και μεταφυσικής μεταβάλλονται διαρκώς. Όσο η επιστήμη εξελίσσεται και σταδιακά ερμηνεύει πειστικά τον φυσικό κόσμο που μας περιβάλλει, τόσο η μεταφυσική συρρικνώνεται.
Κάποτε οι άνθρωποι θεωρούσαν τους κεραυνούς ως τα όπλα που κρατούσε ο Δίας και βομβάρδιζε τους εχθρούς του. Πίστευαν πως κάτω απ' την επιφάνεια της γης ήταν ο Άδης. Πως στην κορυφή κάποιου ψηλού βουνού ζούσαν οι Θεοί. Ή πως ο ένας Θεός ζει στον ουρανό κι εκεί βρίσκεται ο παράδεισος και μάλιστα σε διάφορα επίπεδα όπως έγραφε κι ο Παύλος.
Σήμερα ξέρουμε πως όλ' αυτά είναι παραμύθια. Οι θρησκείες και η μεταφυσική καθημερινά ξεδοντιάζεται...
Προσωπικά πιστεύω πως θα 'ρθει η ώρα που ο άνθρωπος θα βρει απάντηση σε όλα τα ερωτήματα που σήμερα ονομάζουμε "υπαρξιακά" ή "μεταφυσικά".
Όμως κάποιοι βιάζονται. Θέλουν απαντήσεις εδώ και τώρα. Θέλουν να μάθουν για ποιο λόγο έγινε το σύμπαν, ποιο το νόημα της ύπαρξής τους και ποιος ο τελικό προορισμός της δημιουργίας.
Στα ερωτήματα αυτά ίσως ποτέ δεν θα μπορέσει να απαντήσει η επιστήμη. Όχι από αδυναμία. Αλλά για τον απλούστατο λόγο πως, κατά πάσα πιθανότητα, δεν υπάρχει ούτε αρχική αιτία, ούτε νόημα ύπαρξης, ούτε τελικός προορισμός.
Υπάρχουν όμως συνάνθρωποί μας που δεν μπορούν να ζουν έτσι, χωρίς κάποιο μπούσουλα. Θέλουν σώνει και καλά να βάλουν τη ζωή τους σε μια τάξη, σε κάποια καλούπια, να ξέρουν πού πατάν και πού πηγαίνουν. Έχουν ανάγκη κάποιων απαντήσεων στα υπαρξιακά τους ερωτήματα, κι ας είν' και ψεύτικες.
Έτσι δημιουργούνται οι φιλοσοφίες και οι θρησκείες.
Οι άνθρωποι όμως αυτοί αυτοπαγιδεύονται. Ενώ προσπαθούν να δώσουν κάποιο νόημα στη ζωή τους, με σκοπό να την κάνουν πιο υποφερτή, τελικά βάζουν στον εαυτό τους χειροπέδες και καταστρέφουν τη ζωή τους, στερούμενοι και τις λίγες χαρές της.
Γιατί αν δεχτείς πως σε δημιούργησε κάποιος Θεός και σου επέβαλε κάποιον προορισμό, το επόμενο ερώτημα είναι πώς θα ανταποκριθείς επιτυχώς σε αυτόν. 
Κι εκεί αρχίζουν τα "πρέπει" και τα "απαγορεύεται". Και χωρίς να το καταλάβεις περνάει η ζωή σου μέσα στη μιζέρια, στη στέρηση και στις νευρώσεις...

Τετάρτη 1 Οκτωβρίου 2014

Πρέπει ν' ακούμε τις συμβουλές των σοφών?

Ο Ηγησίας ήταν απ' τους ριζοσπαστικότερους εκπροσώπους της Κυρηναϊκής φιλοσοφικής σχολής.
"Από τη στιγμή που είναι αδύνατον να πετύχεις μια σταθερή κατάσταση ηδονής" έλεγε, "και η ζωή με τις συγκινήσεις της μάς εξασφαλίζει ουσιαστικά πόνο, καλύτερα να πεθαίνει κανείς"!
Σταματούσε τους περαστικούς στο δρόμο και προσπαθούσε να τους πείσει ν' αυτοκτονήσουν:
"Άκουσέ με αδελφέ. Ξέρεις σίγουρα πως θα πεθάνεις, αυτό όμως που δεν ξέρεις είναι τι είδους θάνατος σε περιμένει. Ίσως η μοίρα σου επιφυλάσσει βίαιο και οδυνηρό θάνατο, ή, πάλι, αργή και βασανιστική αρρώστια. Άκουσε τη συμβουλή ενός σοφού: Αυτοκτόνησε! Μια στιγμή μόνο και ξενοιάζεις..."!
Για τις απόψεις του αυτές τον αποκαλούσαν "πεισιθάνατο", δηλαδή αυτός που πείθει τους ανθρώπους να πεθάνουν!
Βεβαία ο ίδιος ποτέ δεν αποπειράθηκε ν' αυτοκτονήσει ...